Conservering & Restauratie
Elk object is uniek door zijn materiaalgebruik, waarde en geschiedenis. Zo ook verschilt iedere behandeling. Een eventuele behandeling start dan ook altijd met de bestudering van het object. Bepaald moet worden wat het voorwerp is (materiaal, techniek, functie), wat de conditie van het object is en waar schade door veroorzaakt wordt. Het behoud van objecten kan worden bevorderd door het wegnemen van interne spanningen (vouwen, vervormingen, schadelijke reparaties) en schadelijk materialen (zoals vuil) en door het ondersteunen van verzwakte weefsels of het vastzetten van beschadigde of losgeraakte onderdelen. Zo mogelijk kan schade door camouflage technieken worden gemaskeerd, waardoor het uiterlijk van het voorwerp verbeterd wordt.
Wensen, mogelijke maatregelen en behandelingsstappen worden altijd eerst besproken. Zo kan een behandeling optimaal worden aangepast aan uw object.
Mechanisch reinigen beddensprei; Collectie: Slot Zuylen
Reinigen
Vuil (stof, vlekken, schimmel, degradatieproducten) tast niet alleen het uiterlijk van textiel aan, maar mogelijk ook de structuur van de vezels. In de aanwezigheid van vuil kan verval versnellen: zo kan het de vezels bros maken; kan het meer stof en ongedierte aantrekken en scherpe deeltjes kunnen vezels kapot schuren. Afhankelijk van het soort vuil kan veel gewonnen worden bij het verwijderen ervan.
Eén manier om oppervlakte vuil te verwijderen, is mechanisch reinigen (links). In sommige gevallen kan het textiel gewassen worden (rechts). In dit geval zal altijd eerst een kleurtest worden uitgevoerd.
Nat-reinigen borduurwerk
Aanbrengen van een steunvoering aan de achterzijde van een wandtapijt
Steunen
Om vlakke objecten op te hangen is voldoende ondersteuning nodig zodat vervormingen en schade door het eigen gewicht worden voorkomen. Het aanbrengen van een voering biedt deze steun en beschermt het textiel tevens tegen stof en vuil. Daarnaast biedt een voering de mogelijkheid een ophangsysteem aan te brengen waardoor het gewicht van het hangen evenredig wordt verdeeld.
Voor het optimaal verdelen van spanningen tijdens het hangen, is een nieuw ophangsysteem aangebracht: klittenband
Verwijderen van vervormingen in een doopjurk en in een bruidssluier
Verwijderen van spanningen, vervormingen en valse vouwen
Valse vouwen, vervormingen en spanningen verstoren niet alleen het uiterlijk van een object, maar kunnen ook vele nieuwe schades veroorzaken: Naast dichte stoppen kunnen nieuwe gaten ontstaan door interne stress; valse vouwen verouderen sneller en kunnen vergelen of breken; spanningen kunnen scheuren en breuken veroorzaken; etc.
Deze schadefactoren hebben allerlei oorzaken die veelal weggenomen kunnen worden. Bijvoorbeeld:
- Foutieve opslag kan verbeterd worden
- Aanwezige gaten en scheuren kunnen geconsolideerd worden
- Dichte stoppen kunnen worden verwijderd
- Grove reparaties (bij elkaar getrokken stof en grote steken) kunnen worden vervangen
- Vervormingen kunnen worden weggenomen
Consolideren
Door het orderenen en vastzetten van losgeraakt materiaal kunnen interne spanningen worden weggenomen, kan nieuwe schade worden voorkomen en wordt zoveel mogelijk origineel materiaal behouden. Het aanbrengen van steun maakt objecten minder fragiel en makkelijker hanteerbaar. In de meeste gevallen wordt het uiterlijk van het object verbeterd.
Een consolidatie kan worden uitgevoerd met een naaitechniek, een lijmtechniek of een combinatie hiervan, afhankelijk van het object en de conditie.
Links: schade veroorzaakt door een ongeluk; Rechts consolideren van de kwetsbare zijde met een combinatie van lijm- en naaitechnieken
Boven: Achterzijde van een sterk gedegradeerde schildering op zijde; onder: na behandeling, door het consolideren en beschermen van de zijde wordt verder verlies voorkomen. Object: eigendom van de Universiteitsbibliotheek Leiden